1960 lı yıllardan bu tarafa ciddi manada oluşmaya başlayan tarımsal amaçlı kooperatiflerin bu gün geldiğimiz noktada gerçek işlevlerini yerine getirebilen yapılar olduğunu söylemek mümkün değildir.
Özellikle, kırsal alandaki kooperatif yapılanmayı meydana getiren kesimin bu konudaki bilgi yetersizliği, yeterli eğitimi almamış olmasının yanında, yasa ile belirlenen örgüt yapısı içerisinde, denetim, danışmanlık, eğitim ve finans kuruluşlarının birlikte mütalaa edilerek kooperatif yapıların oluşturulmamış olmasının çok önemli rolüvardır.
Hatta hangi örgüt türü kurulursa kurulsun, sistem içerisinde bu mekanizmalar oluşturulmadan başarıyı yakalamaları da mümkün olamayacaktır.
Öyleki, Kooperatif yapılanması; bölge birliği, merkez birliği hatta milli birlik düzeyinde 1980 li yıllardan 2000 li yıllara kadar oluşturulamamış, kooperatifler köylerde bir tüzel kişilik olarak tek başlarına yeterli denetimden ve koordinasyondan uzak hizmet vermek durumunda kalmıştır. Çok doğaldır ki Bakanlığımızın denetim ve eğitim hizmetleri de yetersiz kalmıştır.
Daha sonraki yıllarda mevcut örgüt yapılarının rehabilitasyonu yerine, Bakanlıkça örgüt çeşitliliğinin artırılması yönünde çalışma başlatılmış olup, bunun sonucu olarak da zayıf, güçsüz, yeterli hizmet potansiyelinden uzak birçok örgütün oluşumuna neden olunmuştur.
Bu gün için sağlıklı bir şekilde sayısı dahi bilinmeyen,birden fazla yasa ile farklı farklı Bakanlıklarca yönetilenkooperatiflerve tarımsal örgütler hakkında yeterli veriye sahip olunmamasının sonucu, mevcut potansiyelin yeterince bilinmiyor olması nedeniyle ileriye dönük tarımsal politikaların oluşturulmasında ve örgüt yapılarının hangi hedeflere yönlendirilmesi gerektiği konularındaki belirsizlikler giderilememektedir.
Hâlbukiözelliklekooperatiflerin, bölge birliklerinin ve merkez birliklerinin en alt birimdeki ortaklarının tüm verilerinin ve potansiyellerinin bilinmesi halinde yeni politikaların ve projelerin geliştirilmesi mümkün olacaktır.
Merkez Birliklerimizin bu çalışmaları yapmakta maalesef geciktiğini kabul etmek gerekir. Bu tür çalışmalar bu güne kadar gerçekleştirilebilmiş olsaydı, hiç şüphesiz bilimsel çalışma ve kurumsallık adına önemli bir kazanım olacak ve politikaların belirlenmesinde Merkez Birliklerimiz daha etkin olabilecekti.
Gecikilmiş olmasına rağmen bu tür çalışmalara acilen başlanılması doğru bir yaklaşım olacaktır.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının program konularında önemli çalışmalar yaptığı bilinmektedir. Ancak; o kadar çok ve çeşitli programlar kullanılmaktadır ki çoğu program amacına ulaşmamaktadır.
Kooperatiflerde bilgilerin sürekli değişmesi, güncellenme zorunluluğu getirmektedir. Özellikle kooperatiflerle ilgili bilgilerin en azından bölge birlikleri tarafından girilmesi ve güncellenmesi programların sağlıklı işletilmesini sağlayacak, Birliklerin ve kooperatiflerin kurumsallaşması adına önemli bir kazanım olacaktır. 22.07.2012
EROL AKAR
